جهاد سازندگی

تعریف جهاد سازندگی

جهاد سازندگی نهادی انقلابی است که به فرمان امام خمینی (ره)، در سال ۲۷ خرداد ۱۳۵۸ با شعار رسیدگی به مناطق محروم و دور افتاده کشور تاسیس شد. که بعدها به وزارت جهاد سازندگی تبدیل شد، در سال ۱۳۷۹ نیز با ادغام وزارت کشاورزی تحت عنوان وزارت جهاد کشاورزی به فعالیت خود ادامه داد.

تاریخچه

ایده ابتدایی تشکیل نهادی دانشجویی برای اداره مناطق بحرانی محروم و دورافتاده از جمله کردستان، سیستان و بلوچستان، گنبد و ترکمن صحرا، مسجد سلیمان و خوزستان و چهارمحال و بختیاری و هدایت امور سیاسی و فرهنگی و فعالیت‌های انقلابی و مردمی این مناطق با استفاده از امکانات ارتش در جلسه جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های پلی تکنیک، صنعتی آریامهر، دانشگاه تهران، دانشگاه ملی و دانشگاه علم و صنعت ایران با سید روح الله خمینی مطرح شد و او علی‌رغم میل دانشجویان، آن‌ها را به نخست وزیر وقت مهدی بازرگان ارجاع داد.

در جلسه‌ای که با حضور این دانشجویان به همراه بعضی استادان دانشگاه، با نخست وزیر برگزار شد، اولین نماینده این گروه دانشجویی محمدتقی امانپور انتخاب گردید که رابط این گروه دانشجویی با نخست وزیری بود.

بنا بر خاطرات این دانشجویان، بازرگان ابتدا با هرگونه همکاری و مشارکت دانشجویان در حل بحران‌های کشور مخالفت کرد، اما با اصرار و استدلال‌های دانشجویان بالاخره رضایت داد که آنان در مناطق بحران‌زدهٔ مرزی فعال شوند. اولین گروه‌های اعزامی تا تاریخ ۱۵ اسفند ۱۳۵۷ اعزام شده و به مدت ۳ ماه در این مناطق فعالیت کردند.

این گروه‌ها شامل :

– گروه اعزامی دانشگاه پلی تکنیک به سرپرستی محسن میردامادی و علی اکبر مهرفرد به کردستان.

– گروه اعزامی دانشگاه صنعتی آریامهر به سرپرستی حسین شوریده و ابراهیم اصغرزاده به گنبد و ترکمن‌صحرا.

– گروه اعزامی دانشگاه ملی به سرپرستی عبدالله سیفی‌کار به مسجدسلیمان، استان خوزستان.

– گروه اعزامی هیئت دانشگاه صنعتی اصفهان به سرپرستی محمود حجتی به شهرکرد.

– گروه اعزامی دانشگاه تهران به سرپرستی جواد خیابانی به سیستان و بلوچستان.

وزارت جهاد سازندگی

نهاد جهاد سازندگی در روز ۷ آذر ۱۳۶۲ طی طرحی در ۳ فصل شامل: اهداف، وظایف و مقررات عمومی در ۱۱ ماده و ۵ تبصره با تأیید مجلس شورای اسلامی به وزارتخانه جهاد سازندگی تبدیل شد. این طرح ۱۰ روز بعد به تأیید شورای نگهبان رسید. وزارت جهاد سازندگی به کمیته‌های مختلف با شرح وظایف مختلف تقسیم شد.

مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

کمیته فرهنگی

کمیته عمران و فنی

کمیته کشاورزی

کمیته بهداشت و درمان

کمیته پشتیبانی مناطق جنگی

کمیته صنایع

اهداف این جهاد

عمده ترین اهداف جهاد سازندگی شامل موارد ذیل می‌شود:

● ایجاد زمینه لازم جهت رشد شخصیت والای انسانی روستائیان از طریق مشارکت و نظارت آنان در فعالیت‌های روستائی

● رفع محرومیت از روستاهایی که از ساده‌ترین امکانات رفاهی نیز محروم بودند.

● بسیج قشرها مختلف مردم جهت سازندگی روستاها و فراهم کردن امکان تلاش برای رشد و تکامل آنها؛ که به علت ابعاد گسترده ویرانی‌ها و محرومیت‌های به جا مانده از رژیم پهلوی، جهاد سازندگی اولویت در امر سازندگی را به روستاهای دورافتاده و محروم اختصاص داد.

● حرکت به سوی استقلال و خودکفائی کشور با تلاش در جهت بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی روستاها و مناطق عشایری از طریق توسعه کشاورزی، دامداری، صنایع روستائی

اقدامات جهاد سازندگی بعد انقلاب

برخی از این اقدامات عبارتند از:

● آب و برق رسانی به روستاها

● احداث راه‌های روستایی

● بهسازی آسفالت راه روستایی

● احداث مدارس روستایی

● ایجاد کمیته های مختلف در امور کشاورزی، بهداشت، عمرانی و فرهنگی

● فعالیت موثر در ۸ سال جنگ تحمیلی (پل شناور خیبر، احداث جاده سیدالشهدا، پل بعثت بر رودخانه اروند، پل بعثت بر رودخانه اروند، پشتیبانی و تدارکات به نیروهای ایرانی، سنگرسازی و … )